بیمه مهندسی یکی از شاخه‌های تخصصی بیمه اموال است که به‌طور ویژه برای حمایت از پروژه‌های عمرانی، صنعتی و زیرساختی طراحی شده است. ریشه بیمه مهندسی به اوایل قرن بیستم بازمی‌گردد، زمانی که پروژه‌های صنعتی و ساختمانی پیچیده‌تر شدند و خطرات مالی ناشی از حوادث در این پروژه‌ها نیازمند پوشش تخصصی شد. ابتدا بیمه‌های مهندسی به شکل ساده برای حفاظت از ماشین‌آلات و سازه‌های در حال نصب ارائه می‌شد، اما با پیشرفت صنایع و گسترش پروژه‌های عمرانی، دامنه آن شامل ساختمان‌ها، پل‌ها، سدها، نیروگاه‌ها و تجهیزات صنعتی نیز شد. شما می توانید تاریخچه کامل بیمه مهندسی را در این مقاله بخوانید.
این بیمه‌نامه‌ها خسارت‌های فیزیکی ناشی از حوادث غیرمنتظره در مراحل ساخت، نصب، راه‌اندازی و بهره‌برداری را پوشش می‌دهند. اصول کلیدی بیمه اموال مانند غرامت، حسن نیت و جانشینی در بیمه‌های مهندسی نیز رعایت می‌شوند. با توجه به اینکه پروژه‌های ساختمانی و صنعتی معمولاً سرمایه‌گذاری‌های کلانی هستند، بیمه مهندسی ابزاری حیاتی برای کاهش ریسک مالی، حفاظت از سرمایه و تضمین ادامه پروژه‌ها به شمار می‌رود.
بیمه‌های مهندسی در دو گروه کلی صادر می‌شوند:
بیمه‌های دوره احداث (Construction Phase Insurance)
بیمه‌های دوره بهره‌برداری (Operational Phase Insurance)
در ادامه، هر دسته به‌طور کامل معرفی می‌شود.
این گروه از بیمه‌نامه‌ها مخصوص پروژه‌هایی است که هنوز در مرحله ساخت، نصب یا آماده‌سازی هستند.
بیمه تمام خطر نصب (Erection All Risks) برای پروژه‌هایی طراحی شده که شامل نصب تجهیزات و ماشین‌آلات سنگین هستند؛ مانند نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و خطوط تولید صنعتی.
خسارت ناشی از آتش‌سوزی، صاعقه، انفجار و سقوط هواپیما
بلایای طبیعی از جمله زلزله، سیل، رانش زمین و طوفان
سرقت همراه با شکست حرز
خسارت ناشی از خطای غیرعمدی کارکنان یا بی‌تجربگی
خسارت جانی و مالی به اشخاص ثالث
هزینه پاکسازی ضایعات ناشی از حوادث
خطاهای طراحی و استفاده از مصالح نامناسب
خسارت‌های عمدی بیمه‌گزار
خرابی مکانیکی و الکتریکی ناشی از کارکرد معیوب
خسارت ناشی از جنگ، شورش و واکنش‌های هسته‌ای
تأخیر در تکمیل پروژه
در پروژه نصب توربین یک نیروگاه، اگر توربین هنگام نصب سقوط کرده و آسیب ببیند، بیمه EAR هزینه تعمیر یا جایگزینی آن را جبران می‌کند.
از زمان تخلیه تجهیزات در محل پروژه آغاز شده و تا اتمام نصب، آزمایش و راه‌اندازی ادامه دارد.
بیمه تمام خطر پیمانکاران (Contractors All Risks) برای پروژه‌های عمرانی مانند خاک‌برداری، ساخت جاده، تونل، سد یا ساختمان‌های بلندمرتبه صادر می‌شود.
خسارت ناشی از آتش‌سوزی، انفجار، صاعقه و سقوط هواپیما
بلایای طبیعی مانند زلزله، سیل، رانش زمین
سرقت (معمولی یا همراه با شکست حرز)
خسارت به مصالح، تجهیزات و ماشین‌آلات در محل پروژه یا حین حمل
خسارت‌های ناشی از بی‌تجربگی غیرعمدی کارکنان
خسارت ناشی از جنگ، اعتصاب یا توقیف اموال
خسارت عمدی یا ناشی از طراحی معیوب
فرسودگی یا زنگ‌زدگی تدریجی تجهیزات
خسارت به اسناد، نقشه‌ها یا نرم‌افزارهای پروژه
در پروژه ساخت یک پل، اگر در زمان بتن‌ریزی بخشی از قالب‌ها فرو بریزد و مصالح و تجهیزات آسیب ببینند، بیمه CAR خسارت واردشده را جبران می‌کند.
از شروع عملیات عمرانی تا زمان تحویل پروژه به کارفرما. در صورت پرداخت حق بیمه اضافی، دوره نگهداری نیز پوشش داده می‌شود.
این گروه از بیمه‌نامه‌ها مخصوص زمانی است که پروژه تکمیل شده و وارد مرحله بهره‌برداری و استفاده می‌شود.
بیمه CPM (Contractors’ Plant & Machinery) خسارت‌های وارد بر ماشین‌آلات عمرانی و صنعتی پیمانکاران را در زمان بهره‌برداری پوشش می‌دهد.
آتش‌سوزی، صاعقه، انفجار
بلایای طبیعی (سیل، زلزله، طوفان)
سرقت و خرابکاری
خسارت ناشی از تصادف، واژگونی یا سقوط ماشین‌آلات
خطاهای غیرعمدی اپراتورها
خسارت ناشی از فرسودگی یا استفاده نامناسب
خطاهای طراحی یا ساخت کارخانه تولیدکننده
خسارت عمدی بیمه‌گزار
پیمانکاری که در پروژه راه‌سازی از چند بیل مکانیکی استفاده می‌کند، در اثر رانش زمین دچار خسارت می‌شود. بیمه CPM هزینه تعمیر یا جایگزینی ماشین‌آلات را تقبل می‌کند.
معمولاً یک‌ساله و قابل تمدید است.
بدون این بیمه، پیمانکار مجبور است خسارت‌های میلیاردی ناشی از خرابی تجهیزات را شخصاً پرداخت کند.
بیمه CECR (Civil Engineering Completed Risks) مربوط به سازه‌هایی است که پس از پایان پروژه و تحویل به کارفرما در معرض خطر هستند.
آتش‌سوزی، صاعقه و انفجار
بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله و رانش زمین
خسارت ناشی از تصادف یا سقوط اجسام
سرقت و خرابکاری فردی
موارد خارج از پوشش:
عیوب طراحی یا نقشه‌های معیوب
خسارت ناشی از جنگ و فعالیت‌های هسته‌ای
خسارت‌های عمدی بیمه‌گذار
مثال:یک پل پس از افتتاح در اثر زلزله آسیب می‌بیند. بیمه CECR هزینه تعمیرات را پرداخت می‌کند.
به صورت سالیانه یا چندساله صادر می‌شود.
بیمه MB (Machinery Breakdown) خسارت‌های ناشی از خرابی ناگهانی و غیرمنتظره ماشین‌آلات در حال بهره‌برداری را پوشش می‌دهد.
خطاهای طراحی و ساخت
اتصال کوتاه و مشکلات الکتریکی
شکست مکانیکی ناشی از گریز از مرکز
بلایای طبیعی مانند طوفان و یخبندان
خطاهای غیرعمدی اپراتور
موارد خارج از پوشش:
خسارت‌های ناشی از فرسودگی طبیعی یا زنگ‌زدگی
سهل‌انگاری عمدی اپراتور
خسارت ناشی از جنگ و شورش
مثال:در کارخانه سیمان، یک دیگ بخار به دلیل کمبود آب منفجر می‌شود. بیمه MB هزینه تعمیر یا تعویض آن را تقبل می‌کند.
یک‌ساله و قابل تمدید می باشد.
این بیمه مکمل بیمه شکست ماشین‌آلات است و خسارت مالی ناشی از توقف تولید را پوشش می‌دهد.
جبران کاهش سود خالص
هزینه‌های جاری مانند حقوق و دستمزد کارکنان
هزینه اجاره تجهیزات جایگزین
هزینه خرید کالا از بازار برای حفظ مشتری
موارد خارج از پوشش:
خسارت ناشی از معایب عمدی
زیان‌های ناشی از جنگ یا بلایای طبیعی شدید (مگر با خرید پوشش اضافی)
مثال:در یک کارخانه نوشیدنی، اگر دستگاه اصلی بسته‌بندی دچار شکست شود و تولید متوقف شود، بیمه MLOP زیان ناشی از کاهش سود و هزینه‌های جانبی را جبران می‌کند.
بیمه EE (Electronic Equipment Insurance) برای حفاظت از تجهیزات حساس الکترونیکی مانند کامپیوترها، دستگاه‌های پزشکی و تجهیزات مخابراتی طراحی شده است.
آتش‌سوزی، صاعقه، زلزله
خرابی‌های الکتریکی و مکانیکی
سرقت
خسارت نرم‌افزارها (با پرداخت حق بیمه اضافی)
موارد خارج از پوشش:
خسارت عمدی یا ناشی از طراحی معیوب
خرابی به دلیل فرسودگی یا عمر بالا
جنگ، شورش یا حوادث هسته‌ای
در یک بیمارستان، خرابی دستگاه MRI به دلیل نوسان برق رخ می‌دهد. بیمه EE هزینه تعمیر یا جایگزینی آن را جبران می‌کند.
این بیمه مکمل بیمه شکست ماشین‌آلات بوده و مخصوص سردخانه‌ها و صنایع غذایی است.
خرابی تجهیزات سردخانه
نشتی مبرد یا قطع سوخت
یخ‌زدگی تصادفی در دمای توصیه‌شده
خرابکاری غیرگروهی
بسته‌بندی نامناسب
نوسان دمای ناشی از خطای انسانی
خسارت‌های عمدی
بلایای طبیعی (مگر اینکه جداگانه بیمه شوند)
مثال:اگر در یک سردخانه گوشت به دلیل از کار افتادن کمپرسور فاسد شود، بیمه DOS خسارت واردشده را جبران می‌کند.
بیمه LDP (Latent Defects Policy) خسارت‌های ناشی از عیوب طراحی یا اجرای نادرست در سازه‌های تکمیل‌شده را پوشش می‌دهد.
خسارت به ستون‌ها، دیوارها، کف‌ها و پی ساختمان
هزینه‌های تخریب و پاکسازی ضایعات
خسارت ناشی از عیوب پنهان در مصالح یا اجرا
موارد خارج از پوشش:
خسارت ناشی از نگهداری ضعیف پس از ساخت
جنگ، شورش یا بلایای طبیعی خاص
خسارت‌های عمدی توسط مالک
مثال:چند سال پس از ساخت یک مجتمع تجاری، ترک‌های عمیق در ستون‌ها ظاهر می‌شود. بیمه LDP هزینه بازسازی را جبران می‌کند.
در مورد این بیمه نامه یک مقاله کامل با عنوان بیمه تضمین کیفیت ساختمان آماده شده است که به تصمیم گیری شما بسیار کمک خواهد نمود.
حق بیمه مهندسی به عوامل مختلفی وابسته است، از جمله:
نوع بیمه‌نامه انتخابی
ارزش پروژه یا تجهیزات بیمه‌شده
سطح ریسک پروژه
مدت اعتبار بیمه
بیمه مهندسی ستون فقرات مدیریت ریسک در پروژه‌های عمرانی و صنعتی است. این بیمه‌ها نه تنها از خسارت‌های مالی سنگین جلوگیری می‌کنند، بلکه با پوشش مسئولیت در قبال اشخاص ثالث، اطمینان خاطر پیمانکاران، مهندسان و سرمایه‌گذاران را فراهم می‌کنند.
با استفاده از بیمه مهندسی، پروژه‌های ساختمانی، صنعتی و زیربنایی می‌توانند در برابر حوادث غیرمنتظره، خرابی تجهیزات، بلایای طبیعی و اشتباهات انسانی محافظت شوند. این پوشش‌ها باعث می‌شوند سرمایه‌های کلان به‌صورت هوشمندانه مدیریت شود و توقف پروژه‌ها و زیان‌های اقتصادی ناشی از وقایع غیرقابل پیش‌بینی به حداقل برسد.
برای موفقیت در هر پروژه عمرانی یا صنعتی، داشتن پوشش بیمه مهندسی کامل و به‌روز نه یک گزینه، بلکه یک ضرورت است. با مشاوره با کارشناسان بیمه، می‌توان بهترین بیمه‌نامه متناسب با پروژه را انتخاب کرده و آرامش خاطر واقعی را تجربه کرد.
مجموعه بیمه بشیم با بیش از 13 سال تجربه در زمینه های مختلف بیمه با بهره مندی از تیم متخصص و دارای مدارک دانشگاهی در مدیریت بیمه، مدیریت مالی و همچنین برخورداری از صلاحیت های حرفه ای مانند کارشناسی رسمی دادگسترسی در رشته بیمه مفتخر است تا پایه ای علمی، فنی و حقوقی برای ارائه خدمات دقیق و قابل اعتماد ایجاد کند.